Hauteskunde-prozesuetan adimen-desgaitasuna duten pertsonei tratu egokia emateko jarraibideak prestatu ditu Desgaitasunari buruzko Errege Patronatuaren Irisgarritasun Kognitiboko Espainiako Zentroak.
Adimen-desgaitasuna duten pertsonek botoa emateko prozedura eskuragarri izan dezaten, honako neurri hauek hartzea gomendatzen da:
Egiaztatu hauteskunde-kolegioak baduen seinalerik laguntza kognitiboa eskaintzen duela adierazteko, bai eta informazioa irakurtzen erraza dela ere, horrek prozesua erraztuko baitie adimen-desgaitasuna duten pertsonei eta, oro har, zailtasun kognitiboak dituztenei. Informazioa erraz irakurtzen bada, ziurtatu ikusgai geratzen dela, behar duenak erabili ahal izan dezan.
Gogoan izan adimen-desgaitasuna duten pertsona guztiek ez dituztela ezaugarri bereizgarriak, eta, beraz, garrantzitsua da arreta jartzea pertsonen portaeran, desgaitasun intelektuala duen pertsona baten aurrean zauden jakiteko.
Kasu horietan, baliteke pertsonak adierazteko zailtasun gehiago izatea, pentsamendu motelagoa izatea, ekintzak egiteko zailtasun handiagoa izatea edo despistatuta dagoela ematea.
Hala gertatuz gero, eman iezaiozu denbora nahikoa, lasai eta segurtasunez jardun ahal izan dezan. Ez sartu presarik ahozko edo gorputzeko hizkuntzaren bidez.
Galderaren bat egiten badizu, erantzun tonu lasaiarekin, eta erabili hizkera erraza eta argia. Ziurtatu pertsonak zure jarraibideak ulertu dituela.
Pertsona bozkatzera aurkezten bada eta NANa edo beste dokumenturen bat falta bazaio, lasai hartu eta ondo azaldu zer behar duen.
Adimen-desgaitasuna duen pertsonak hauteskunde-mahaia aurkitzen ez badu, erroldako zerrendarekin arazoak baditu edo kabina erabiltzeko arazoak baditu, saia zaitez laguntzen, bere intimitatea inbaditu gabe. Hauteslekuaren kokaleku zehatzen bat aurkitzeko laguntza behar badu, saia zaitez harekin batera joaten edo hori egingo duen norbait aurkitzen, adimen-desgaitasuna duen pertsona urduri jar ez dadin eta gal ez dadin.
Adimen-desgaitasuna duen pertsona bat dela identifikatu baduzu, ez zaitez aurreratu eta ez eskaini behar ez duen laguntzarik. Itxaron eskaerak edo zalantzak azaldu arte, arreta emateko.
Ez jarri zalantzan bere botoa emateko eskubidea, adimen-desgaitasuna edukitze hutsagatik.
Gogoan izan laguntza kognitibo horiek adimen-desgaitasuna duten pertsonei ez ezik, adinekoei, gure hizkuntza ondo ezagutzen ez duten migratzaileei edo urduritasun-une batean dagoen edozein pertsonari ere eskain diezazkiozula.
Kontu-hartzaileentzako eta ahaldunentzako aholkuak Castellano (Leiho berri bat ireki egingo da)
Kontu-hartzaileentzako eta ahaldunentzako aholkuak Catalá (Leiho berri bat ireki egingo da)
Kontu-hartzaileentzako eta ahaldunentzako aholkuak Euskara (Leiho berri bat ireki egingo da)
Kontu-hartzaileentzako eta ahaldunentzako aholkuak Galego (Leiho berri bat ireki egingo da)
Kontu-hartzaileentzako eta ahaldunentzako aholkuak Valencià (Leiho berri bat ireki egingo da)
Barne Arazoetako Ministerioak(Leiho berri bat ireki egingo da) eta Plena Inclusión Españak 2021ean sinatutako hitzarmenaren ondorioz, proiektu pilotu bat jarri zen abian 2023ko maiatzaren hauteskundeetarako. Horren bidez, irisgarritasun kognitiboa (adimen-desgaitasuna duten pertsonak, adinekoak) errazteko kartelak banatu ziren Madrilgo hauteslekuetan, eta Gobernuak Madrilen duen Ordezkaritzaren lankidetza ere izan zuen. Proiektua uztailaren 23ko hauteskundeetarako mantenduko da, eta guztira zazpi piktograma ditu, Plena Inclusión erakundeak diseinatuta eta hauteslekura sartzea eta bertatik ibilbidea egitea erraztera bideratuta. Aurreikusita dago, hurrengo deialdietarako, proiektu hau beste hiri batzuetara zabaltzea. Hona hemen kartelen ereduak eta horiek seinaleztatzeko gida: